Teraz zajmiemy się bardzo ważnym problemem, jakim jest właściwe wykonanie dachu. Oraz tym, dlaczego pojawia się tyle błędów przy jego budowie.
Tak więc zaczynam:
WIĘŹBA DACHOWA
Konstrukcja dachu, to tak zwana więźba dachowa. Zazwyczaj wykonywana jest z drewna konstrukcyjnego, którego zestawienie i klasa podane są w każdym projekcie budowlanym. To właśnie ten element dachu ma zasadnicze znaczenie dla jego trwałości i wyglądu. Z zaobserwowanych tendencji projektantów, zauważyłem, że od momentu zawalenia się hali wystawowej na targach w Katowicach, w prawie każdym projekcie trochę jej wymiary i obciążenia konstrukcyjne podawane są na wyrost. No cóż, odpowiedzalny za to jest projektant oraz inspektor nadzoru i kierownik budowy. Ich dopowiedzialność - nasze koszty. Jednak proszę mnie nie posądzać o namawianie do "uszczuplania" więźby dachowej. Nie mam do tego uprawnień i też wyznaję zasadę: od przybytku głowa nie boli.
Budowa więźby dachowej to olbrzymia odpowiedzalność wykonawcy. Element ten powinien być wykonany z bardzo dobrych materiałów oraz przy zachowaniu najwyższej staranności. Często w swojej praktyce spotykam się z sytuacją, że zatrudniona ekipa budowlana, podpisując umowę na budowę budynku, wykonuje również więźby dachowe. Pół biedy, gdy w ekipie jest co najmiej jeden cieśla. Gorzej gdy robi to typowy budowlaniec. Musicie sobie Państwo zdać sprawę z faktu, że nie ma rzeczy uniwersalnych. Tak jest również z budową. Każdy element konstrukcyjny powinien być wykonany przez ludzi, którzy tylko tym się zajmują. Ja wiem, że podpisując umowę całościowo chcecie zaoszczędzić trochę pieniędzy. Jednak w ogólnym rozrachunku dołożycie do "interesu". Dlaczego? otóż wyjaśniam: do pokrycia dachu zatrudnicie dekarza, który po jego obejrzeniu jest w stanie natychmiast stwierdzić nierówności połaci dachowych, żle rozmierzone i wykonane okapy dachu, nierówne wykonanie koszy dachowych i kalenic. W takim wypadku jego cena na pewno będzie wyższa. Zresztą nie ma się co dziwić - dołoży on więcej pracy na poprawki konstrukcji, prostowanie, wyznaczanie kątów, dojazdy - straci swój czas, a Wy musicie za to zapłacić. Pamiętajcie maksymę, którą będę powtarzał jeszcze kilkakrotnie: jeżeli coś jest do wszystkiego, to jest do niczego.
Dawne konstrukcje więźby dachowej budowane były przez ludzi, którzy znali swój fach i bez stosowania gwoździ, kotew, łączników ciesielskich - wykorzystując tylko dopracowaną technikę łączenia drewna z drewnem poprzez stosowanie odpowiednich zaciosów, zastrzałów i połączeń nierównoliniowych - potrafili ją wykonać w sposób mistrzowski. Zwróćcie uwagę, że nie słychać w mediach o zerwanych i połamanych dachach na budynkach z przed 100 lat. To dowodzi jak trwała jest ich konstrukcja (pomijam oczywiście elementy niezabezpieczone "nadgryzione" zębem czasu).
Dzisiaj znam naprawdę niewielu fachowców, którzy przez lata podpatrywania, wykonywania i zdobywania doświadczenia potrafią w taki sposób zbudować więźbę dachową. Obecnie, przy postępującej technologii i nowym materiałom, wykonanie więźby jest znacznie prostrze. I dobrze! Nauczmy się korzystać ze zdobyczy techniki. Jednak co niektórzy idąc za bardzo z postępem i ułatwiając sobie pracę, nadmiernie wykorzystują ten postęp. Brak zaciosów krokwii dachowych ułożonych na murłacie, braki łączenia drewna na zamki ... No cóż, łatwiej jest przykręcić kawał blachy (łącznik ciesielski), niżli popracować nad drewnem. Zwróćcie na to szczególną uwagę a nie będziecie mieć problemów z krzywą, źle zmontowaną i rozjeżdżającą się więźbą. Do dla Waszego bezpieczeństwa!
Następnym etapem jest:
POKRYCIE DACHOWE
Po zbudowaniu konstrukcji dachu nadchodzi czas jego pokrycia. I tu przed Wami chyba najwięcej dylematów. Czym to wykonać, w jakim kolorze - a ogólnie dlaczego tak drogo?. Nie bójcie się. Każdy dach można wykonać dobrze i zniwelować wiele niepotrzebnych kosztów. Jak to zrobić? - otóż stosując jedyną prawdziwą zasadę: musicie znać koszt wykonania całego dachu, a nie zastanawiać się nad cenami poszczególnych jego elementów. To, że jeden materiał jest tańszy od drugiego - w ogólnym rozrachunku - wcale nie będzie tańszym rozwiązaniem. Mnogość materiałów pokryciowych jest zatrważająca, jednak producenci tak kalkują ceny materiałów, że kiedy zaczniecie wyceniać kompletny materiał na dach, różnice cenowe będą naprawdę symboliczne.
Nie każdy typ materiałów nadaje się do pokrycia danego dachu. Bardzo wiele zależy od kształtu dachu oraz stopnia nachylenia poszczególnych połaci dachowych. Dach o skomplikowanym kształcie wymaga zastosowania materiałów modułowych ( blachodachówka modułowa lub dachówka), gdyż zupełnie nieopłacalnym jest zakupienie na taki dach blachodachówki ciętej na wymiar połaci dachowych. Wiąże się to ze znaczną ilością odpadów podczas docinania takiej blachy w koszach dachowych i przy kalenicach. Na następnej stronie omówię stosowane typy materiałów pokryciowych dachu z ich najbardziej efektywnym przeznaczeniem i wykorzystaniem.
Tak jak na wstępie, pokrycie dachu to dylemat dla inwestora, a nierzadko także dekarza. A wszystko to za sprawą naprawdę olbrzymiej liczby materiału do wyboru. Zauważcie Państwo, że materiały w postaci dachówki ceramicznej lub betonowej rzadko zmieniają swój kształt i profil produkcji. Natomiast wszelkiego rodzaju blachy dachowe są modyfikowane (moim zdaniem) zbyt często. W tym segmencie każdy producent chce wybić się na rynku ( ze względu na dużą konkurencję) jakimś "niespotykanym" kształtem lub powłoką blachy, która nie występuje u innych. Każdy chwali swoje, nieraz tylko inaczej nazywając kształt tłoczenia blach oraz stosując inną nazwę powłoki lakierniczej. No cóż - taki urok marketingu, z którym musicie sobie poradzić. Ja proponuję to zastanowienie oprzeć na jednej prostej zasachie - na chłopski rozum! Jeżeli zobaczycie, że ktoś mami Was bardzo długą gwarancją, to korzystając z zasady " na chłopski rozum" odpowiedzcie sobie na pytanie: dlaczego? Przecież tak myśląc, dojdziecie do wniosku, że gdy porysuję praktycznie wszystkie dostępne na rynku blachy i zostawię je na podwórku - po jakimś czasie zardzewieją tak samo. I tutaj mamy odpowiedź dotyczącą ich trwałości, ale nie do końca. Stosowane na rynku powłoki lakiernicze mają bodajże największy wpływ na trwałość pokrycia. Im jest ich więcej - tym lepiej. Im wykonane są z trwalszych (a co za tym idzie - droższych ) lakierów - tym lepiej. Ale uwaga, moim zdaniem największy wpływ na trwałość pokrycia dachowego ma jego wykonanie.
Podstawowym błędem wykonawczym jest brak sprawdzenia prostoliniowości dachu, jego płaszczyzn oraz rozmierzenie kątów i okapów. Dzieje się tak dlatego, że uzgadniając stawkę robocizny z dekarzem nie wziął on tego pod uwagę ( najprawdopodobniej zapomniał, lub chciał być bardziej konkurencyjny cenowo na początku negocjacji ). Czasami jest to celowe zagranie, gdzie później dekarz próbuje wynegocjować dodatkowe pieniądze, jednak znając Was inwestorów, wiem, że rzadko kto zgadza się dopłacić pieniądze. Przecież już zapłaciliście za więźbę dachową, która miała być wykonana "cud malina". Co robi dekarz: ok. jakoś to wykonamy, wszystko będzie dobrze. Kolejne pytanie:skąd macie wiedzieć, że jest dobrze? Swoje przekonanie opieraciue na opinii "fachowca", który przecież zapewniał, że jest w porządku. Nic bardziej mylnego! I tu znowu kłania się zasada " na chłopski rozum " Zachwując zasadę ograniczonego zaufania możeci poprosić osobę "trzecią" o weryfikację twierdzeń wykonawcy. Możecie zapytać mnie!! , jednak dalej podpowiem: od czego kierownik budowy i inspektor nadzoru? Przecież też im płacicie!
Pamiętajcie o bardzo ważnej zasadzie: przyszły takie czsy, że wszystko powinniście uzgadniać na piśmie. Wystarczy zwykła kartka i parę słów. Pozwoli Wam to zaoszczędzić nieraz wiele kłopotu i pieniędzy, a poza tym wyeliminuje powoli z rynku ludzi nieuczciwych, bazujących na niewiedzy i łatwowierności.
Przejdźmy do meritum właściwego wykonania pokrycia dachowego. Niezależnie z jakiego materiału chcemy mieć dach, najważniejszą decyzją jest wybór odpowiedniej ekipy dekarskiej. To ona będzie miała bezpośredni wpływ na estetyczne i trwałe pokrycie dachowe. Stosując odpowiednie technologie obróbki materiału dachowego oraz wykorzystując do tego celu odpowiednie narzędzia i przekazując Państwa dachowi swoje doświadczenie i staranność, zagwarantuje jego odpowiednie wykonanie. Warto też zapytać takiego wykonawcę o wykonane prace, które moglibyście zobaczyć. Jednak doświadczenie znowu uczy! Pokazuje on Wam jakiekolwiek ładne dachy, a Wy i tak nie spytacie właściciela, czy ten wykonawca rzeczywiście je robił. No cóż, prawdopodobnie każdy z nas musi uczyć się na własnych błedach.
Nie, nie i jeszcze raz nie!!!! Korzystajcie z tego, że ktoś pobrał już takie nauki i może wam ich zaoszczędzić ! Pamiętajcie: prawdopodobnie ten dach robicie po raz pierwszy i ostatni w swoim życiu!! Nie zapłacicie po raz drugi za jego demontaż i wymianę!! Dlatego jestem ja i ta strona. Piszcie, dzwońcie - razem damy radę!